गुगल ही जगप्रसिद्ध कंपनी आहे. जगभरात कंपनी सेवा पुरवते. पण गुगलबाबत एक प्रकरण समोर आले आहे, ज्याने सर्वांनाच आश्चर्याचा धक्का बसला आहे. गुगलला संपूर्ण जगाच्या जीडीपीपेक्षा जास्त दंड ठोठावण्यात आला आहे. हा दंड इतका प्रचंड आहे की तो जगभरातील कायदेशीर आणि आर्थिक वर्तुळात चर्चेचा विषय बनला आहे.
टेलिग्राफच्या रिपोर्टनुसार, रशियन कोर्टाने गुगलवर 20 ट्रिलियन डॉलर्सचा मोठा दंड ठोठावला आहे, जो जगातील एकूण अर्थव्यवस्थेपेक्षा जास्त आहे. कंपनीला हा दंड ठोठावण्यात आला आहे कारण गुगलने चार वर्षांपूर्वी त्सारग्राड टीव्हीसह काही रशियन सरकारी चॅनेल आपल्या YouTube सारख्या प्लॅटफॉर्मवरून ब्लॉक केले होते.
गुगलवर एवढा मोठा दंड का ठोठावला गेला?
चार वर्षांपूर्वी Google ने रशियन चॅनेल Tsargrad TV ब्लॉक केले होते. यानंतर, इतर रशियन सरकारी चॅनेल देखील ब्लॉक केले गेले. यामुळे रशियाने गुगलवर कायदेशीर कारवाई सुरू केली. Google ने हे चॅनेल ब्लॉक केले कारण रशिया आणि पाश्चात्य देशांमधील तणाव वाढत आहे, विशेषत: सेन्सॉरशिप आणि प्रचाराबाबत.
रशियन न्यायालयाने सुरुवातीला Google वर प्रतिदिन 1,00,000 रूबल (सुमारे 1,200 डॉलर) दंड ठोठावला. परंतु, हा दंड दर 24 तासांनी दुप्पट होत असे. गुगलने दंड भरला नाही आणि चॅनेल अनब्लॉकही न केल्यामुळे दंड झपाट्याने वाढला.
आतापर्यंत एकूण दंड 20 ट्रिलियन डॉलर्सवर पोहोचला आहे, जो जगातील एकूण अर्थव्यवस्थेपेक्षा जास्त आहे. मात्र, ही रक्कम इतकी मोठी आहे की ती प्रत्यक्षात वसूल करता येत नाही.
रशियाने युक्रेनवर हल्ला केल्यानंतर गुगलने 2022 मध्ये रशियामधील आपले कामकाज बंद केले. यानंतर, रशियन अधिकाऱ्यांनी Google रशियाची सुमारे 100 दशलक्ष डॉलर किमतीची मालमत्ता जप्त केली. गुगलने नुकतेच सांगितले की, या प्रकरणामुळे त्यांचे फारसे आर्थिक नुकसान होणार नाही. गुगलचे म्हणणे आहे की ते या प्रकरणाचा सामना करू शकतात.
20 ट्रिलियन डॉलर दंड आणि त्याचा अर्थ
रशियन कोर्टाने गुगलवर हा दंड ठोठावला आहे कारण गुगलने युट्यूबवरून काही रशियन सरकारी चॅनेल काढून टाकले होते. गुगलने त्यांच्या कायद्याचे उल्लंघन केल्याचे रशियाचे म्हणणे आहे. मात्र, हा दंड इतका जास्त आहे की तो वसूल करणे जवळपास अशक्य आहे.
मोठ्या टेक कंपन्या आणि देशांमधील कायदेशीर लढाई वाढू शकते हे या घटनेवरून दिसून येते. जर एखाद्या देशाला कंपनीची धोरणे मान्य नसतील तर तो देश कंपनी विरुद्ध कायदेशीर कारवाई करू शकतो.
हा दंड टेक कंपन्या आणि देशांमधील संबंध किती गुंतागुंतीचे असू शकतात हे दर्शवितो. या दंडाचा Google वर थेट परिणाम होणार नसला तरी, देश टेक कंपन्यांवर त्यांचे कायदे लागू करण्यासाठी दबाव आणू शकतील याचे हे लक्षण आहे. Google सारख्या कंपन्यांना वेगवेगळ्या देशांमध्ये काम करणे कठीण होऊ शकते, कारण प्रत्येक देशाचे स्वतःचे नियम असतात.