पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि उपराष्ट्रपती जे. डी. व्हॅन्स,
भारत आणि अमेरिका यांच्यातील मैत्रीच्या बंधांना आणखी मजबूत करणारी एक महत्त्वाची भेट सोमवारी नवी दिल्लीत पार पडली. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अमेरिकेचे उपराष्ट्रपती जे. डी. व्हॅन्स, त्यांच्या पत्नी श्रीमती उषा व्हॅन्स, मुलं आणि ट्रम्प प्रशासनातील वरिष्ठ अधिकाऱ्यांचं त्यांच्या निवासस्थानी स्वागत केलं. या भेटीत दोन्ही नेत्यांनी भारत-अमेरिका व्यापक जागतिक धोरणात्मक भागीदारीला बळकटी देण्यासाठी चर्चा केली. विशेषतः, द्विपक्षीय व्यापार करार (BTA) आणि ऊर्जा, संरक्षण, तंत्रज्ञान यासारख्या क्षेत्रांतील सहकार्यावर भर देण्यात आला. ही भेट उपराष्ट्रपती व्हॅन्स यांच्या चारदिवसीय भारत भेटीचा भाग आहे. या दौऱ्यात ते जयपूर आणि आग्रा येथेही भेट देणार आहेत.
पंतप्रधान मोदी यांनी फेब्रुवारी २०२५ मध्ये वॉशिंग्टन डी.सी. येथे झालेल्या त्यांच्या यशस्वी भेटीची आठवण काढली. या भेटीत त्यांनी अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याशी सविस्तर चर्चा केली होती. या चर्चेतून भारत आणि अमेरिका यांच्यातील सहकार्यासाठी ‘मेक अमेरिका ग्रेट अगेन’ (MAGA) आणि ‘विकसित भारत २०४७’ या दोन्ही देशांच्या दृष्टिकोनांना जोडणारी रणनीती आखण्यात आली. त्या भेटीचा पाठपुरावा म्हणून पंतप्रधान मोदी आणि उपराष्ट्रपती व्हॅन्स यांनी फेब्रुवारीत पॅरिस येथे झालेल्या बैठकीनंतरच्या प्रगतीचा आढावा घेतला. या भेटीने दोन्ही देशांमधील संबंधांना नवी गती मिळाली आहे.
द्विपक्षीय व्यापार करार
या भेटीचा केंद्रबिंदू ठरला तो भारत-अमेरिका द्विपक्षीय व्यापार करार (BTA). दोन्ही नेत्यांनी या कराराच्या वाटाघाटींमधील उल्लेखनीय प्रगतीचं स्वागत केलं. यासंदर्भातील चर्चेच्या अटी निश्चित करण्यात आल्या असून, पुढील वाटचालीसाठी मार्गदर्शक तत्त्वं ठरली आहेत. हा करार दोन्ही देशांतील कामगार, शेतकरी आणि उद्योजकांसाठी नव्या संधी निर्माण करेल, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आला. “हा करार केवळ व्यापारापुरता मर्यादित नसेल, तर तो दोन्ही देशांतील नागरिकांच्या कल्याणासाठी आणि पुरवठा साखळीच्या एकीकरणासाठी महत्त्वाचा ठरेल,” असं अमेरिकेच्या उपराष्ट्रपती कार्यालयाच्या निवेदनात म्हटलं आहे. भारताच्या ‘अमृत काल’ आणि अमेरिकेच्या ‘गोल्डन एज’ या संकल्पनांना जोडणारा हा करार परस्पर फायद्याचा असेल, असं दोन्ही नेत्यांनी नमूद केलं.
ऊर्जा, संरक्षण आणि तंत्रज्ञानात सहकार्य
व्यापार कराराबरोबरच ऊर्जा, संरक्षण आणि सामरिक तंत्रज्ञान क्षेत्रातील सहकार्यावरही चर्चा झाली. भारत आणि अमेरिका यांनी यापूर्वी फेब्रुवारी २०२५ मध्ये ‘इंडिया-यू.एस. कॉम्पॅक्ट’ (Catalyzing Opportunities for Military Partnership, Accelerated Commerce & Technology) ही २१व्या शतकासाठीची महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली होती. या योजनेच्या अंमलबजावणीचा आढावा घेण्यात आला. परस्पर विश्वास, सामायिक हितसंबंध आणि नागरिकांचा सहभाग यावर आधारित ही योजना दोन्ही देशांमधील सैन्य, व्यापार आणि तंत्रज्ञान सहकार्याला चालना देईल. याशिवाय, प्रादेशिक आणि जागतिक मुद्द्यांवरही दोन्ही नेत्यांनी मते मांडली आणि संवाद व मुत्सद्देगिरी हाच पुढचा मार्ग असल्याचं सांगितलं.
पंतप्रधान मोदी यांनी उपराष्ट्रपती व्हॅन्स, श्रीमती उषा व्हॅन्स आणि त्यांच्या मुलांसाठी भारतात सुखद मुक्कामाच्या शुभेच्छा दिल्या. त्यांनी राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांना शुभेच्छा देताना यावर्षी त्यांच्या भारत भेटीची उत्सुकता व्यक्त केली. उपराष्ट्रपती व्हॅन्स यांनी पंतप्रधान मोदी यांच्या आतिथ्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. “पंतप्रधान मोदी यांनी आम्हा सर्वांचं मनापासून स्वागत केलं. ही भेट भारत-अमेरिका मैत्रीच्या दृष्टीने अत्यंत यशस्वी ठरली,” असं त्यांनी सांगितलं.
उपराष्ट्रपती जे. डी. व्हॅन्स यांची ही पहिलीच भारत भेट आहे. त्यांच्या या चारदिवसीय दौऱ्यात ते दिल्लीतून जयपूर आणि आग्रा येथे भेट देणार आहेत. या भेटीचं विशेष महत्त्व आहे, कारण अमेरिकेने भारतासह काही देशांवर परस्पर शुल्क लादण्याचा निर्णय घेतल्यानंतर दोन्ही देशांमधील व्यापार वाटाघाटींना वेग आला आहे. ही भेट या वाटाघाटींना पुढे नेण्यासाठी महत्त्वाची ठरेल.
'आवाज मराठी'वर प्रसिद्ध होणारे लेखन, व्हिडिओज आणि उपक्रम यांविषयीचे अपडेट्स मिळवण्यासाठी या लिंक्सवर क्लिक करा -
Awaz Marathi WhatsApp Group
Awaz Marathi Facebook Page
Awaz Marathi Twitter