चतुर्भुज बैठकीत एस. जयशंकर
भारताचे परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर यांनी पाकिस्तानसोबतच्या व्यापाराबाबत महत्त्वपूर्ण विधान केले आहे. भारताने पाकिस्तानसोबतचा व्यापार बंद केला नसून पाकिस्ताननेच तो बंद केल्याचे त्यांनी म्हटले आहे.
एस जयशंकर यांनी त्यांच्या अमेरिका दौऱ्यावर पत्रकार परिषदेत ही माहिती दिली. नुकतेच बुधवारी वॉशिंग्टन डीसीमध्ये झालेल्या या पत्रकार परिषदेत एस जयशंकर यांना पाकिस्तानसोबतच्या व्यापाराबाबत विचारले असता त्यांनी स्पष्टपणे सांगितले की, आम्ही व्यापार थांबवला नाही, हा त्यांचा निर्णय आहे.
भारताचे परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांनी स्पष्ट केले की, मागील वर्षानंतर पाकिस्तानसोबत व्यापार पुन्हा सुरू करण्याबाबत कोणतीही चर्चा झालेली नाही, तसेच त्यांच्या बाजूने कोणताही पुढाकारही आलेला नाही.
परराष्ट्र मंत्र्यांनी बुधवारी पत्रकार परिषदेत बोलताना सांगितले की, "भारताने कधीही पाकिस्तानसोबत व्यापार थांबवला नव्हता. २०१९ मध्ये पाकिस्तान सरकारने स्वतःच्या निर्णयाने द्विपक्षीय व्यापार बंद केला."
जयशंकर यांनी नमूद केले की, भारताने पाकिस्तानला 'सर्वाधिक प्राधान्य देश' (Most Favoured Nation - MFN) दर्जा दिला होता, परंतु पाकिस्तानने कधीही हा दर्जा भारताला दिला नाही. "आम्हाला हा दर्जा मिळावा, ही आमची सुरुवातीपासूनची भूमिका होती. मात्र, पाकिस्तानने तो देण्यास नकार दिला," असे त्यांनी स्पष्ट केले.
२०१९ मध्ये पाकिस्तानने व्यापार बंद केला
इम्रान खान यांच्या नेतृत्वाखालील पाकिस्तान सरकारने ऑगस्ट २०१९ मध्ये भारतासोबतचा सर्व व्यापार बंद केला. जम्मू-काश्मीरला विशेष दर्जा देणारे कलम ३७० भारत सरकारने रद्द केल्यानंतर पाकिस्तानने ही कारवाई केली होती.
जयशंकर यांनी पुढे स्पष्ट केले की, "आमच्याकडून पाकिस्तानसोबत व्यापारावर कोणतीही चर्चा झालेली नाही, तसेच त्यांच्या बाजूनेही कोणताही पुढाकार घेतला गेलेला नाही."
भारत-अमेरिका संबंध दृढ
भारतातील परराष्ट्र धोरणाबाबत बोलताना जयशंकर यांनी भारत-अमेरिका संबंधांवरही प्रकाश टाकला. "भारत आणि अमेरिकेदरम्यान आज विश्वासाचा आणि सामंजस्याचा मजबूत पाया आहे. दोन्ही देशांचे राष्ट्रीय हित जपत आम्ही जागतिक पातळीवर सकारात्मक योगदान देण्यास वचनबद्ध आहोत," असे त्यांनी सांगितले.
अमेरिकेच्या नव्या प्रशासनाच्या पहिल्या दिवशी झालेल्या चर्चेबद्दल माहिती देताना जयशंकर म्हणाले की, "या चर्चेमध्ये तपशीलवार मुद्द्यांवर फारसे बोलण्यात आले नाही, मात्र दोन्ही देशांनी आपल्या संबंधांना आणखी विस्तारित करण्यासाठी मोठे आणि धाडसी पावले उचलण्याची गरज असल्यावर सहमती दर्शवली."
एस जयशंकर सध्या अमेरिकेच्या दौऱ्यावर आहेत. डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या शपथविधीनिमित्त ते तिथे पोहोचले होते. यानंतर त्यांनी चतुर्भुज बैठकीत भाग घेतला. अमेरिकेचे नवे परराष्ट्र मंत्री मार्को रुबिओ यांच्याशीही त्यांनी द्विपक्षीय चर्चा केली. भारत-पाकिस्तान व्यापार आणि भारत-अमेरिका संबंध यासंबंधी एस. जयशंकर यांनी दिलेल्या महत्त्वपूर्ण वक्तव्यांमुळे या विषयावर पुन्हा एकदा राजकीय आणि आर्थिक चर्चेला वेग आला आहे.