'यामुळे' गाझावर पुन्हा दाटले युद्धाचे ढग

Story by Pradnya Shinde | Published by Pradnya Shinde • 15 h ago

गाझावर पुन्हा दाटले युद्धाचे ढग

गाझामध्ये इस्रायल आणि हमास यांच्यात १९ जानेवारीपासून लागू असलेला युद्धविराम सध्या पूर्णपणे कोलमडण्याच्या उंबरठ्यावर आहे. इस्रायलच्या पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांनी स्पष्ट इशारा दिला आहे की, "शनिवार दुपारपर्यंत आमचे बंधक परत न मिळाल्यास युद्धविराम संपेल आणि सैन्य पुन्हा तीव्र कारवाई सुरू करेल."

याच पार्श्वभूमीवर मध्यस्थ देश इजिप्त आणि कतार युद्धविराम टिकवण्यासाठी डिप्लोमॅटिक प्रयत्न तीव्र करत आहेत. एका वरिष्ठ इजिप्शियन अधिकाऱ्याने बीबीसीला सांगितले की, दोन्ही देश युद्धविराम वाचवण्यासाठी गंभीर प्रयत्न करत आहेत.

दरम्यान, हमासच्या उच्चस्तरीय शिष्टमंडळाने काहिरा येथे बैठक सुरू केली आहे. "आम्ही युद्धविरामाच्या अटींचे पूर्ण पालन करत आहोत," असे हमासच्या अधिकाऱ्याने सांगितले.

युद्धविरामावरील मतभेद: दोन्ही बाजूंचे दावे

इस्रायलची भूमिका:

नेतान्याहू यांनी युद्धविरामासाठी सर्व ७६ इस्रायली बंधकांची मुक्तता अनिवार्य असल्याचे स्पष्ट केले आहे. इस्रायलच्या काही मंत्र्यांनी अधिक कठोर भूमिका घेत "हमासने सर्व बंधक मुक्त केले नाहीत, तर गाझावर हल्ले वाढवले जातील," असा इशारा दिला आहे. इस्रायलच्या संरक्षण मंत्र्यांनीही दक्षिण इस्रायलमध्ये लष्करी तुकड्या पाठवण्यास सुरुवात केली आहे. काही कट्टर उजव्या नेत्यांनी तर "गाझावर संपूर्ण नियंत्रण मिळवून तिथली लोकसंख्या बाहेर हाकलावी," अशी मागणी केली आहे.

हमासची भूमिका:

हमासने इस्रायलवर युद्धविरामाच्या अटींचे उल्लंघन केल्याचा आरोप केला आहे. त्यांनी म्हटले आहे की, "इस्रायलने पुरेसे अन्न, वैद्यकीय मदत आणि निवाऱ्यासाठी आवश्यक साहित्य गाझामध्ये पाठवलेले नाही."

हमासने विशेषतः इस्रायलने ३००,००० तंबू आणि ६०,००० कारवाने पाठवण्याच्या वचनाचा भंग केल्याचा आरोप केला आहे. "आमच्या लोकांना यावेळी निवाऱ्याची आणि इंधनाची नितांत गरज आहे," असे हमासचे म्हणणे आहे.

आंतरराष्ट्रीय राजकारण आणि ट्रम्प यांची गाझा योजना

अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी गाझावर अमेरिकेचे नियंत्रण मिळवण्याचा प्रस्ताव मांडला आहे. या योजनेनुसार, संपूर्ण गाझातील दोन दशलक्ष लोकसंख्या जॉर्डन आणि इजिप्तमध्ये हलवण्यात यावी आणि तिथे मोठे पर्यटन केंद्र उभारले जावे.ही योजना अरब देशांमध्ये तीव्र नाराजी आणि संताप निर्माण करणारी ठरली आहे. जॉर्डनचे किंग अब्दुल्ला दुसरे यांनी ट्रम्प यांची ही योजना उघडपणे फेटाळून लावली आहे.

दरम्यान, इजिप्तने गाझाच्या पुनर्बांधणीसाठी स्वतंत्र योजना तयार केली आहे आणि त्यांनी स्पष्ट केलं आहे की "गाझातील लोकांना त्यांच्या भूमीतून हुसकावले जाणार नाही."

युद्धविरामाचे भवितव्य काय?

गेल्या महिनाभरात युद्धविरामामुळे १६ इस्रायली बंधकांची सुटका झाली असून, त्याच्या बदल्यात इस्रायलने शेकडो पॅलेस्टिनी कैद्यांना सोडले आहे. परंतु, सध्याच्या परिस्थितीत युद्धविराम किती दिवस टिकेल, याबाबत मोठी अनिश्चितता निर्माण झाली आहे. इजिप्त, कतार आणि सौदी अरेबिया यासह अरब देश २७ फेब्रुवारी रोजी काहिरामध्ये एक महत्त्वाची बैठक घेणार आहेत. त्यात गाझाच्या भविष्यासंदर्भात महत्त्वपूर्ण चर्चा होणार आहे. मध्यस्थांच्या मते, "जर युद्धविराम संपुष्टात आला, तर संपूर्ण प्रदेशात मोठा हिंसाचार उफाळू शकतो." युद्धविराम टिकेल की पुन्हा मोठ्या युद्धाला तोंड फुटेल? हे पाहणे आता औत्सुक्याचे ठरणार आहे.