दिल्ली-एनसीआर भागातील वायू प्रदूषणाची वाढती पातळी पाहता केंद्र सरकारच्या समितीने मोठा निर्णय घेतला आहे. सरकारने आज म्हणजेच सोमवारी सकाळी ८ वाजल्यापासून GRAP-४ लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे. रविवारी रात्री ८ वाजता दिल्ली-एनसीआरमधील अनेक भागात AQI ४६२ च्या आसपास नोंदवले गेले. प्रदूषणाची पातळी अत्यंत गंभीर श्रेणीपर्यंत पोहोचली आहे. यापूर्वी गुरुवारी दिल्ली-एनसीआरमध्ये GRAP-३ लागू करण्यात आला होता.
दिल्लीमध्ये ग्रॅप-४ लागू झाल्यानंतर, आवश्यक वस्तू वाहून नेणाऱ्या आणि अत्यावश्यक सेवांशी जोडलेल्या सर्व सीएनजी-इलेक्ट्रिक ट्रकच्या प्रवेशावर बंदी असेल. याशिवाय दिल्लीत नोंदणीकृत डिझेल वाहने, मध्यम आणि अवजड वाहनांवरही बंदी घालण्यात आली आहे. राजधानीतील प्राथमिक शाळांशिवाय सहावीच्या वरच्या शाळाही बंद राहतील. ऑनलाइन क्लासेसबाबत दिल्ली आणि राज्य सरकारे निर्णय घेऊ शकतात.
राजधानीमध्ये ग्रॅप-4 लागू झाल्यानंतर, जीवनावश्यक वस्तूंची वाहतूक करणारे सर्व सीएनजी-इलेक्ट्रिक ट्रक आणि अत्यावश्यक सेवांशी जोडलेले ट्रक वगळता इतर ट्रकच्या प्रवेशावर बंदी असेल. इलेक्ट्रॉनिक वाहने, CNG आणि BS-VI डिझेल वाहनांव्यतिरिक्त, दिल्लीबाहेर नोंदणीकृत हलकी व्यावसायिक वाहने, अत्यावश्यक वस्तूंची वाहतूक करणारी आणि अत्यावश्यक सेवा पुरवणाऱ्या वाहनांना दिल्लीत प्रवेश दिला जाणार नाही.
अत्यावश्यक सेवा पुरवणारी वाहने आणि जीवनावश्यक वस्तूंची वाहतूक करणारी वाहने वगळता दिल्लीत नोंदणीकृत डिझेल वाहने, मध्यम आणि अवजड वाहने चालवण्यास बंदी असेल. प्राथमिक शाळांव्यतिरिक्त सहावीच्या वरच्या शाळाही बंद राहतील. यासाठी दिल्ली आणि राज्य सरकार ऑनलाइन क्लासेसबाबत निर्णय घेऊ शकतात. केंद्र आणि दिल्ली सरकार त्यांच्या कर्मचाऱ्यांसाठी घरून काम करण्याबाबत निर्णय घेऊ शकतात. याशिवाय सम-विषम तत्त्वावर रस्त्यावर खासगी वाहने चालवण्याबाबत निर्णय घेता येईल.
दिल्लीतील वाढत्या प्रदूषणामुळे आणि GRAP च्या स्टेज ४ च्या अंमलबजावणीमुळे, १० वी आणि १२ वी वगळता सर्व शारीरिक वर्ग दिल्लीत बंद करण्यात आले. आता हे वर्ग ऑनलाइन चालणार आहेत. सीएम अतिशी म्हणाले की, पुढील आदेशापर्यंत सर्व शाळा ऑनलाइन वर्ग चालवतील.
रविवारी दिल्लीतील हवेची गुणवत्ता खराब झाली आणि दुपारी ४ वाजता AQI ४४१ ची नोंद झाली. त्यामुळे दिल्ली देशातील दुसऱ्या क्रमांकाचे प्रदूषित शहर ठरले आहे. केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या (CPCB) आकडेवारीनुसार, हरियाणातील बहादूरगडमध्ये सर्वाधिक ४४५ AQI होते, त्यानंतर दिल्लीत ४४१, हरियाणाच्या भिवानीमध्ये ४१५ आणि राजस्थानच्या बिकानेरमध्ये ४०४ होते. CPCB ने शेअर केलेल्या डेटानुसार, दिल्लीतील ४० मॉनिटरिंग स्टेशन्सपैकी ३२ स्टेशन्सनी 'गंभीर श्रेणी'मध्ये हवेची गुणवत्ता नोंदवली आहे, ज्यामध्ये AQI पातळी ४०० पेक्षा जास्त आहे.
दिल्ली-एनसीआरमधील प्रदूषण रोखण्यासाठी उपाययोजना लागू करण्याची विनंती करणाऱ्या याचिकेवर सर्वोच्च न्यायालयात आज (सोमवारी) सुनावणी होणार आहे. न्यायमूर्ती अभय एस ओका आणि न्यायमूर्ती ऑगस्टीन जॉर्ज मसिह यांच्या खंडपीठासमोर या याचिकेवर सुनावणी होणार आहे. तत्पूर्वी १४ नोव्हेंबर रोजी सर्वोच्च न्यायालयाने याचिका तातडीने सुनावणीसाठी नोंदवण्यास सहमती दर्शवली होती. त्यानंतर दिल्ली हे जगातील सर्वात प्रदूषित शहर बनू नये म्हणून या याचिकेवर तातडीने सुनावणी घेण्याची विनंती न्यायालयाला करण्यात आली.